Historia Szymiszowa
Miejscowość Szymiszów położona jest na malowniczych terenach ziemi strzeleckiej (w woj. opolskim), niespełna 3 km na zachód od stolicy gminy a jednocześnie miasta powiatowego Strzelce Opolskie, do którego administracyjnie należy. Szymiszów podzielony jest na dwa sołectwa: Szymiszów Wieś oraz Szymiszów Osiedle. Najbliższymi sąsiadami wioski są miejscowości takie jak: Roźniatów, Kalinów, Kalinowice, Sucha i Strzelce Opolskie. Aktualna powierzchnia Szymiszowa wynosi 1635,8076 ha. Szymiszów według danych GUS z roku 2009 liczy prawie 2000 mieszkańców i jest największą po Strzelcach Opolskich miejscowością w gminie.
Nazwa miejscowości po raz pierwszy wystąpiła w roku 1439 jako von Schemischow. W innych dokumentach z lat 1441-1444 miejscowość występuje jako Schemischow, Semischow, Schinischow. Najprawdopodobniej nazwa ta wywodzi się od imion Siemisz, Szymisz, Szymicz. Pierwsze wzmianki o miejscowości znane z odpisu z 1441r. wskazują na rok 1223, a w XIII w. nastąpiło na terenie Szymiszowa stałe osadnictwo (choć nie ma na to dowodów w formie dokumentów).
Pierwszymi właścicielami dóbr szymiszowskich na przełomie XV i XVI w. byli Zawoyscy, a później do roku 1512 ród Kalinowskich. W latach 1512-1600 właścicielami dóbr był ród Strzela. Po śmierci Piotra Strzeli właścicielką została jego córka Ludmiła, która wyszła za mąż za Jana Krzydłowskiego. W 1607r. ufundowali oni kościół protestancki, który w 1702r. został kościołem katolickim. Od 1642 roku Szymiszów znajdował się we władaniu rodu von Warlowsky z Warłoww. I tak przez kolejne lata i wieki zmieniali się właściciele Szymiszowa, których warto wymienić: Karl Adam von Skal, Robert Taparell von Lagnasco, rodzina von Tenczin, Johann Arz von Wasseg i wreszcie rodzina von Strachwitz, której przedstawiciel Ernst Joachim Graf Strachwitz zarządzał majątkiem szymiszowskim do momentu, gdy na teren powiatu strzeleckiego wkroczyły wojska sowieckie, czyli do połowy stycznia 1945r.
W drugiej połowie XVIII w. powstała pieczęć sołectwa (Gminy) Szymiszów. Była używana przez sołtysa w celu potwierdzenia dokumentu, pisma, rachunków oraz wydawania decyzji. Prezentowała się następująco: w tarczy pieczęci przedstawione były grabie, za którymi krzyżowały się z lewej strony cep, a z prawej kosa. Na obwodzie widniał napis „SCHEMISCHOW GEM.SIEG”, co w tłumaczeniu brzmiało: gmina Szymiszów, pieczęć lakowa. Na dole widniał napis „GR. STRELITZ CREIS”, co oznaczało: powiat Strzelce Wielkie.
Pod koniec XIX w. nastąpił szybki rozwój Szymiszowa i okolicznych wiosek. Wiązało się to z zakładami wapienniczymi założonymi przez Edwarda Tilgnera w roku 1880, kiedy to uruchomiono kolej żelazną na trasie Opole – Strzelce – Bytom. Ta część Szymiszowa została potocznie nazwana Wapiennik. Osiedle robotnicze nazywane do dnia dzisiejszego Pranklem, zostało nazwane od nazwiska właściciela zakładów rolniczych „Prankel” ze Strzelec, który też miał swój udział w budowie zakładów wapienniczych.
Latem 1914r. wybuchła I wojna światowa, w wyniku której upadły wielkie mocarstwa, a odrodziło się wiele państw, w tym Polska. Po pokoju wersalskim i powstaniach śląskich o podziale Górnego Śląska miał zdecydować plebiscyt. Ludzie, a nawet całe rodziny były podzielone: czy głosować za Polską, czy też za Niemcami? Szymiszów został podzielony na dwa obszary wyborcze. W pierwszym – wiejskim - przewagę uzyskali głosujący za Polską, w drugim – dworskim – więcej głosów oddano za Niemcami. O podziale ziem i przebiegu granic między Polską i Niemcami zadecydowała Rada Ambasadorów. Ziemia Strzelecka pozostała w granicach Niemiec.
W latach 30 XX w. w Szymiszowie Wsi znajdowały się dwie piekarnie: Cegły Józefa i Jeziorka. Był też sklep Kampy Henricha, masarnia Wieczorka Walentego i dwie karczmy. Jedna z nich nazywała się „Ratuszowa”. Funkcjonowały tu również sklepy spożywcze i przemysłowe oraz mleczarnia. Na terenie wioski znajdowały się w tym czasie trzy czynne młyny: Hollek Józef – dawny młyn pałacowy, młyn Menzlera Stanisława i młyn Menzlera Augustyna, którego właścicielem wcześniej był pan Oczko. Ponadto w wiosce była poczta, kościół, klasztor i szkoła. W obecnym Szymiszowie Osiedlu nazywanym Wapiennikami wraz z „Pranklem” znajdowały się: Zakłady Wapiennicze i budynek dyrekcji nazywany przez miejscowych „Zomkiem”, stacja kolejowa oraz szkoła. W tej części Szymiszowa był także bar, kantyna, sklep, masarnia i piekarnia.
W roku 1936 wioska została przemianowana na Heuerstein. Nazwa ta została utworzona od nazwiska dyrektora generalnego Zakładów Cementowo – Wapienniczych Ottona Heuera, którego w ten sposób chciano upamiętnić. Był to człowiek majętny, ale równocześnie wiele środków finansowych przekazywał na wioskę i kościół katolicki, choć sam był ewangelikiem.
Wybuch II Wojny Światowej, wywołał mieszane uczucia wśród mieszkańców Szymiszowa. Wielu pamiętało jeszcze skutki I Wojny Światowej, na której poległo wielu mieszkańców miejscowości. W latach 1939 – 1945 do armii niemieckiej wcielono bardzo dużo mężczyzn, z których wielu już nigdy nie powróciło z działań wojennych. W roku 1945, kiedy Armia Radziecka wkroczyła do Szymiszowa, żołnierze dokonali wielu splądrowań, gwałtów i morderstw na mieszkańcach.
Gdy ustały działania wojenne, do Szymiszowa przybyli przesiedleńcy z terenów Związku Radzieckiego. W jednej z grup znalazła się wysiedlona przymusowo ze Lwowa Zofia Sthal z domu Godlewski (1873 – 1947), wdowa po śp. Wiceprezydencie tego miasta Leonardzie Sthalu (1866 – 1929) i matka Zdzisława Sthala (1901 – 1987) twórcy archiwum katyńskiego.
W czerwcu 1945r. powiat strzelecki został podzielony pod względem administracyjnym na trzy miasta, dwie gminy jednostkowe i dwanaście gmin zbiorowych. Szymiszów został gminą zbiorową, do której należały następujące miejscowości: Szymiszów, Poznowice, Kalinów, Kalinowice, Siedlec, Dolna i Rożniątów. Reaktywowano Ochotniczą Straż Pożarną, Zakłady Wapiennicze, szkołę oraz życie społeczne i kulturalne. Wyremontowano drogi i podłączono elektryczność.
Na chwilę obecną w Szymiszowie działa m.in.: Ochotnicza Straż Pożarna, Dom Pomocy Społecznej, Publiczna Szkoła Podstawowa, Gimnazjum im. Jana Pawła II, dwa przedszkola, biblioteka, dwie świetlice wiejskie, DFK, Ludowy Klub Sportowy „Tęcza”, kilka sklepów oraz kilka małych i średnich firm prywatnych.
Niniejszy materiał powstał na bazie książki Piotra Smykały „Szymiszów Wieś i Kościół. 1607 – 2007”. Panu Piotrowi serdecznie dziękujemy za współpracę.